Uit onderzoek (Centraal Planbureau) is gebleken dat veel ondernemers tijdens de coronacrisis te veel steun hebben ontvangen via de NOW (Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid). Maar wat betekent dat? Wanneer is er sprake van fraude en kunt u een boete verwachten?
NOW-regeling
Tijdens de coronacrisis nam de overheid tal van maatregelen met de bedoeling het aantal besmettingen met het virus te voorkomen en op deze manier verspreiding van de ziekte te bemoeilijken. Veel ondernemers ondervonden beperkingen, zoals de tijdelijke sluiting van hun bedrijf of het beperken van contacten met de klant.
Tegemoetkoming. Als tegemoetkoming in de kosten hiervan werd onder andere de NOW-regeling geïntroduceerd. Via deze regeling konden ondernemers met een behoorlijk omzetverlies een compensatie krijgen voor de loonkosten. Onlangs verscheen er een onderzoek waarin werd geconcludeerd dat met de NOW-regeling op grote schaal is gefraudeerd. Maar wat verstaat men hieronder en wat betekent dat dan?
Manipulatie omzet. Volgens het onderzoek heeft een aantal ondernemers hun omzetcijfers gemanipuleerd. De in het onderzoek betrokken eerste periode waarin de NOW verkregen kon worden, vereiste een omzetdaling van minstens 20%. Uit het onderzoek blijkt dat ondernemers er op een aantal manieren voor gezorgd hebben dat hun omzet ook inderdaad met ten minste genoemd percentage daalde. Daarvoor werden verschillende methodes gebruikt, zoals door het al dan niet verruimen van de openingstijden, het al dan niet aanbieden van promoties of het introduceren van nieuwe producten of diensten. Ook via de opening of juist sluiting van een webshop kon de omzetdaling worden gerealiseerd.
Afwijking van btw-aangifte. Het onderzoek toont ook aan dat er in veel gevallen een verschil bestaat tussen de gerealiseerde omzet die werd opgegeven voor de NOW en de omzet op basis van de btw-aangifte. Volgens het onderzoek gaf bijna 40% van de onderzochte ondernemers een hoger omzetverlies aan, waarbij het verschil gemiddeld ruim 6%-punt bedroeg. Gemiddeld viel de NOW daardoor zo’n € 8.000 te hoog uit.
Fraude en fouten. Het onderzoek meldt dat verschillen in omzet ook het gevolg kunnen zijn van bewuste fraude, maar daarnaast door verschillen in boekhoudkundige definities, menselijke vergissingen en meetproblemen. Exacte cijfers over misbruik en fraude zijn echter niet beschikbaar.
Wat kunt u hiermee?
Het zal duidelijk zijn dat de overheid frauderende ondernemers inzake de NOW zal vervolgen. Zo zijn er al ondernemers bestraft door de rechter en heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie al meerdere verdachten aangehouden. Van belang is echter dat het manipuleren van omzet binnen de wettelijke kaders in beginsel niet strafbaar is, maar frauderen door omzet (deels) niet op te geven is dat uiteraard wel.
Gevolgen. Is er te veel subsidie ontvangen, dan kan deze worden teruggevorderd, eventueel met boete. Voor een vergrijpboete zal de controleur wel aannemelijk moeten maken dat er sprake is van opzet of grove schuld. Volgens het onderzoek is er in totaal zo’n € 740 miljoen te veel aan NOW-steun verstrekt, dus niet gek dat onderzoek naar fraude met NOW-subsidie thans prioriteit heeft.