Het kan ons allemaal zomaar overkomen, ook als zelfstandige. Een ongeluk zit namelijk in een klein hoekje, volgens het gezegde. De schilder die van de ladder valt of de slager waarbij het mes uitschiet. Vervelende ongelukken waarvan de schade gelukkig vaak gedekt wordt door de verzekering. Maar is deze schadevergoeding dan belast en waar hangt dit van af? Is er nog verschil in een schadevergoeding voor u of die voor uw werknemer? Wat vond de rechter onlangs?
Schadevergoeding € 480.000 belast
De pechvogel in deze rechtszaak was een collega van u die als zzp’er tal van activiteiten ontplooide, waaronder sportieve. Helaas zorgde een vallende bijl voor fors letsel aan haar voet, zodat met name de sportieve activiteiten definitief tot het verleden behoorden. De verzekeraar keerde uiteindelijk € 480.000 uit. De inspecteur achtte deze grotendeels belast, maar hiermee ging uw collega niet akkoord, waarna de zaak voor Rechtbank Zeeland-West-Brabant kwam (ECLI:NL:RBZWB:2022:5081) .
Verlies aan arbeidsvermogen? Voor de rechtbank stond de vraag centraal waarvoor de overeengekomen schadevergoeding precies was uitgekeerd. De vraag was van belang, omdat een vergoeding wegens verlies aan arbeidsvermogen onbelast is. Het gaat er dan om dat men als ondernemer als gevolg van het ongeluk in de toekomst minder omzet kunt maken. Ook een vergoeding voor werkelijk gemaakte kosten, zoals in dit geval voor fysiotherapie, zijn onbelast, net als een vergoeding voor immateriële schade, oftewel: smartengeld.
Vergoeding voor gederfde winst? Uit de stukken bleek dat van de schadevergoeding er ruim € 388.000 was uitgekeerd vanwege het verlies aan arbeidsvermogen. Ook was duidelijk dat er € 15.000 was uitgekeerd als smartengeld. Van de resterende € 76.000 was minder duidelijk waarmee deze verband hielden. Uw collega diende hard te maken dat het om een vergoeding voor geleden schade ging, maar slaagde hierin maar ten dele. Zo was duidelijk dat een deel ervan zag op de kosten van omscholing tot kindertherapeute, maar voor een bedrag van € 41.000 konden geen schadeposten worden aangegeven. Dit bedrag werd dan ook tot de belastbare winst gerekend, als vergoeding voor gederfde of te derven winst in de periode van het ongeval.
Schadevergoeding werknemer
Krijgt een werknemer van u een bedrijfsongeval en moet u een schadevergoeding betalen, dan ligt het iets anders. Nog onlangs heeft de Hoge Raad, de hoogste Nederlandse rechter, in een soortgelijke zaak uitsluitsel moeten geven over de vraag of dergelijke uitkeringen geheel of deels belast zijn (ECLI:NL:HR:2022:444) . In deze zaak ging het om een lid van de vrijwillige brandweer die tijdens de uitoefening van zijn werk door een ongeval deels arbeidsongeschikt was geworden. De vraag was of de schadevergoeding van ruim € 32.000 al dan niet belast was. De Hoge Raad vindt van niet. De reden is dat de schadevergoeding niet zozeer aan de dienstbetrekking is verbonden, dat deze daaruit voortvloeit. Daarop bestaat volgens de Hoge Raad echter soms een uitzondering.
Hoger dan uit aansprakelijkheid voortvloeit. De Hoge Raad maakt een uitzondering voor schadevergoedingen die hoger zijn dan uit de aansprakelijkheid van de werkgever voortvloeit. De werkgever erkent dan een hogere aansprakelijkheid en dat deel van de schadevergoeding is dan wel belast. De Hoge Raad oordeelde ook nog dat het niet van belang is of het recht op schadevergoeding vastligt in de arbeidsovereenkomst.
Wat kunt u hiermee?
Bedrijfsongeval. Schade-uitkeringen vanwege een bedrijfsongeval horen voor een ondernemer in beginsel tot de winst. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat de uitgekeerde bedragen bedoeld zijn als vergoeding voor de gederfde winst.
Verlies aan arbeidsvermogen
Dit is anders als u aannemelijk kunt maken dat de schadevergoeding betrekking heeft op verlies aan arbeidsvermogen in de toekomst, immateriële schade (smartengeld) of gemaakte kosten. Hierin heeft u de bewijslast, dus houd dit in uw achterhoofd als u zelf of uw advocaat met een verzekeraar in de slag gaat om een schadevergoeding af te spreken. Nog enkele tips.
- Geef in een overeenkomst met de verzekeraar dus onder meer duidelijk aan waarop een schadevergoeding gebaseerd is.
- Specificeer deze zo goed mogelijk. Lever ook het bewijs voor gemaakte kosten, want ook deze kan de verzekeraar onbelast vergoeden, tenzij u deze van de winst kunt aftrekken.
Winstcijfers als onderbouwing?
Overigens zeggen winstcijfers uit latere jaren niet alles over het verlies aan arbeidsvermogen. In deze zaak wist uw collega haar omzet na het ongeval namelijk weer flink op te krikken, maar dit was aantoonbaar te danken aan haar nieuw opgestarte activiteiten.
Werknemer. Betaalt u een schadevergoeding aan een werknemer vanwege verlies aan arbeidsvermogen, dan is dit ook onbelast, maar alleen als deze niet hoger is dan uit uw aansprakelijkheid voortvloeit. Het eventuele meerdere is dus wel belast.