Geen anonieme getuigen in een belastingprocedure?

Ons hoogste rechtscollege, de Hoge Raad, 24.11.2017 (HR:2017:2986) , moest onlangs oordelen over de vraag of er in een belastingprocedure anonieme getuigen gehoord kunnen worden.

Wat speelde er?

Afdrachtvermindering onderwijs. Een uitzendbureau claimt over de jaren 2010 en 2011 de afdrachtvermindering onderwijs. De inspecteur is van mening dat niet terecht is en legt naheffingsaanslagen met heffingsrente en boete op. Het uitzendbureau is het hier niet mee eens en gaat in bezwaar en beroep tegen de naheffingsaanslagen.

Beroep op gelijkheidsbeginsel. Het uitzendbureau is nu aan zet om aan te tonen dat de naheffingsaanslagen onjuist zijn. Volgens de inspecteur en de rechtbank slaagt het uitzendbureau hierin niet. In de procedure voor het gerechtshof stelt het uitzendbureau dat andere werkgevers in vergelijkbare gevallen wel afdrachtvermindering onderwijs hebben genoten. Het uitzendbureau doet een beroep op het gelijkheidsbeginsel.

Waarom zij dan wel? Het uitzendbureau vraagt aan het gerechtshof om een aantal getuigen op te roepen om het beroep op het gelijkheidsbeginsel te kunnen onderbouwen.

Anoniem getuigen. Het uitzendbureau wil dat de getuigen anoniem kunnen blijven. Anders willen zij niet getuigen. De getuigen zijn namelijk bang dat zij als gevolg van hun verklaring zelf ook naheffingsaanslagen zullen krijgen.

Standpunt inspecteur. Voor de inspecteur is het anoniem horen van getuigen niet aanvaardbaar. Het is immers bijna onmogelijk om de betrouwbaarheid van een anonieme getuige of de door deze afgelegde verklaring te beoordelen.

Verzoek afgewezen. Het gerechtshof oordeelt dat de wet (Algemene wet bestuursrecht) niet voorziet in het horen van anonieme getuigen en wijst het verzoek van het uitzendbureau af.

Oordeel Hoge Raad

Geen anonieme getuigen. Het uitzendbureau laat het er niet bij zitten en gaat in cassatie. De Hoge Raad overweegt dat het bestuursprocesrecht in principe niet de mogelijkheid kent om anonieme getuigen te horen. Ook niet in het geval dat de getuige zich door het afleggen van een verklaring blootstelt aan gevaar.

Het is aan de wetgever. De Hoge Raad gaat ook in op de vraag of de rechter ondanks het ontbreken van een wettelijke mogelijkheid, wel de vrijheid heeft om anonieme getuigen te horen. De Hoge Raad is echter van mening dat het niet aan de rechter is om hierover een beslissing te nemen, maar aan de wetgever.

Wat betekent dit?

Het is met deze beslissing van de Hoge Raad duidelijk geworden dat u als belastingplichtige geen beroep kunt doen op het anoniem horen van getuigen. Het is aan de wetgever om hier eventueel verandering in te brengen.

Ook de inspecteur niet. In een procedure geldt de gelijkwaardigheid van partijen. Wat u niet mag, mag de inspecteur (in principe) ook niet. Ook de inspecteur mag niet met anonieme getuigen op de proppen komen!